یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نوجوانان و والدین آنها بهترین زمان برای مهاجرت تحصیلی است؛ یعنی اینکه پس از اتمام تحصیلات دبیرستان و قبل از کنکور برای درس خواندن در مقطع کارشناسی اقدام کنند یا اینکه در کنکور شرکت کنند، مقطع کارشناسی را تمام کنند و برای کارشناسی ارشد و دکتری درخواست پذیرش در دانشگاه‌های خارج از کشور را دهند.
هرکدام از این گزینه‌ها مزایا و معایب خود را دارند؛ مثلا اگر فردی در سن کم مهاجرت کند، ممکن است دچار دلتنگی شدید برای خانواده شود و مشکلات روحی برایش ایجاد شود، اما ازطرفی سن‌وسالش باعث می‌شود که بتواند راحت‌تر با شرایط سازگار شود و شبکه‌سازی کند. در ادامه به مزایا و معایب هرکدام از این گزینه‌ها اشاره می‌کنیم تا متوجه شوید که بهترین زمان مهاجرت تحصیلی چه زمانی است.
بهترین زمان مهاجرت تحصیلی؛ قبل یا بعد دانشگاه؟
افرادی که قبل از کنکور و ورود به دانشگاه اقدام به مهاجرت تحصیلی می‌کنند، یعنی زیر ۱۸ سال هستند. افراد زیر ۱۸ سال نوجوان محسوب می‌شوند و نوجوانان ازنظر احساسی در مرحله‌ای حساس قرار دارند.
جدایی از خانواده و وطن و زندگی در یک کشور بیگانه با زبان و فرهنگی متفاوت ممکن است باعث ایجاد ناراحتی و برخی مسائل روحی و روانی در آنها شود. احتمال دارد که نوجوانان نتوانند خودشان را به‌خوبی با شرایط تطبیق دهند و دچار مشکلاتی شوند.
ازطرفی یک نوجوان هنوز به بلوغ کامل نرسیده، بسیاری از تجربیات را پشت‌سر نگذاشته و با سختی‌های زندگی روبه‌رو نشده و تجربه کسب نکرده است. وقتی در چنین شرایطی پا به یک کشور کاملا متفاوت می‌گذارد، ممکن است نتواند به‌خوبی ازپس مشکلات بربیاید یا اینکه پا به مسیرهایی بگذارد که درطی آنها دردسرهایی برایش ایجاد شود.
اگر در سنین پایین مهاجرت کنید، یعنی درواقع قبل از اینکه فرصت کنید تا ارتباطات کافی در وطن برقرار کنید و به‌خوبی شبکه‌سازی کنید از ایران رفته‌اید؛ بنابراین اگر پس از تحصیل قصد بازگشت به وطن را داشته باشید، ممکن است احساس غریبگی نسبت به اطراف به شما دست بدهد و عادت کردن به شرایط جدید در سن بالاتر برای شما سخت باشد.
اما ازطرف دیگر موضوع هزینه‌های مهاجرت پیش می‌آید. هرچقدر که شخص برای مقاطع پایین‌تری اقدام به تحصیل کند، هزینه‌هایی مثل هزینه پذیرش دانشگاه و شهریه ارزان‌تر تمام می‌شود؛ مثلا هزینه پذیرش تحصیلی برای مقطع کارشناسی معمولا ارزان‌تر از مقطع کارشناسی ارشد است و همینطور برای مقطع ارشد نسبت به دکتری.
یکی دیگر از نکاتی که مهاجرت قبل از تحصیل را به بهترین زمان مهاجرت تحصیلی تبدیل می‌کند، این است که افراد در سنین پایین روحیه منعطف‌تری دارند و پس از مدتی که با سختی‌های زندگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، راحت‌تر می‌توانند با شرایط جدید زندگی سازگار شود و فرصت بیشتری برای عادت کردن به شرایط دارد.
یکی از موارد سازگاری راحت‌تر در سنین پایین، یادگیری زبان جدید است. افراد در سنین پایین راحت‌تر می‌توانند به زبان کشور مقصد عادت کنند و آن را به‌عنوان یکی از زبان‌های اصلی خود بیاموزند.
شبکه‌سازی هم یکی دیگر از مواردی است که در سنین پایین راحت‌تر است. جوانان و نوجوانان کم‌سن‌وسال آسان‌تر از بزرگسال‌ها می‌توانند با بقیه ارتباط برقرار کنند و شبکه وسیع‌تری بین اطرافیان خود ایجاد کنند.
از دیگر مزایای مهاجرت در سن پایین این است که شانس پذیرش و اخذ ویزای تحصیلی در اکثر کشورها برای چنین افرادی بیشتر است.
در کشورهای مختلفی مثل کانادا و آمریکا هرچه سن شما پایین‌تر باشد، امکان پذیرش درخواست اپلای شما هم بیشتر می‌شود، چون نیروی کار جوان‌تر و پرشورتر و سالم‌تری محسوب می‌شوید.
البته یکی از معایب مهاجرت قبل از تحصیل و در سن پایین هم این است که در چنین سنی فرد هنوز وارد بازار کار نشده و نتوانسته رزومه و CV پروپیمانی برای خود دست‌وپا کند.
اما فرد درحین تحصیلات کارشناسی و پس از آن فرصت کار کردن داشته و حتی می‌تواند همراه با اساتید و هم‌دانشگاهی‌هایش وارد پروژه‌های تحقیقاتی شده و ازطرفی در کارهای داوطلبانه و فرهنگی نیز وارد شده و رزومه‌ای قوی بسازد و به‌همین دلیل شانس خود را برای اخذ پذیرش دانشگاهی و همینطور کسب ویزای تحصیلی افزایش دهد.
بهترین مقطع دانشگاهی برای اپلای کدام است؟
اپلای برای تحصیل در کشورهای خارجی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری قابل‌انجام است و هرکدام مزایا و معایب خودشان را دارند.
یکی از مهم‌ترین مسائل مربوط به اپلای در مقاطع مختلف، موضوع GPA است. GPA یک نوع سیستم رتبه‌بندی معدل و مخفف Grade Point Average است که از صفر تا ۴ ارائه می‌شود.
برای اخذ پذیرش تحصیلی در هر مقطع حداقل GPA تعیین شده‌ای وجود دارد که دانشجو باید آن را به‌دست بیاورد. این مقدار برای مقطع کارشناسی معمولا کمتر از کارشناسی ارشد و به‌همین ترتیب کمتر از دکتری است. به‌همین دلیل است که کسب معدل لازم برای کارشناسی آسان‌تر است و افرادی که می‌خواهند برای این مقطع اپلای کنند، کار راحت‌تری دارند.
یکی دیگر از مزایای اپلای در مقطع کارشناسی این است که فرد انتخاب‌های وسیع‌تری برای رشته‌های تحصیلی خود دارد.
معمولا برای تحصیل در مقطع کارشناسی رشته‌های بیشتری برای انتخاب وجود دارد، اما در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری این انتخاب‌ها کمتر است و فرد باید ازمیان گرایش‌های نسبتا محدود، رشته‌ای انتخاب کند که در مقطع کارشناسی خوانده و رشته‌های شناور هم برای تغییر رشته محدود هستند.
اما یکی از مزیت‌های مهم اپلای برای کارشناسی ارشد نسبت به مقطع کارشناسی این است که هزینه‌های فرد ازنظر مجموع شهریه پرداختی و هزینه‌های زندگی نسبتا کمتر تمام می‌شود.
طول دوره کارشناسی ارشد معمولا ۲ سال و طول دوره کاشناسی هم ۴ سال است، بنابراین فردی که برای تحصیل در مقطع ارشد به کشوری خارجی می‌رود، مدت زمان کمتری را در آن کشور می‌گذراند و درنتیجه هزینه هایش هم کاهش پیدا می‌کند. درنتیجه شاید بتوان کارشناسی ارشد و دکتری را بهترین زمان مهاجرت تحصیلی ازنظر هزینه به‌شمار آورد.
کسی که مقطع کارشناسی خود را در همینجا گذرانده و برای ارشد اپلای می‌کند، قطعا با حال‌وهوای دانشگاهی آشنایی دارد و راحت‌تر می‌تواند بین فضای دبیرستان و فضای دانشگاه تفاوت قائل شود و درنتیجه هضم این تفاوت برایش آسان‌تر است، اما دانش‌آموزانی که پس از اتمام تحصیلات دبیرستان وارد دانشگاه‌های خارج از کشور در مقطع کارشناسی می‌شوند، ممکن است با مشکلاتی در این زمینه مواجه شوند.
ازجمله تفاوت‌های مهم دیگر در مبحث اپلای برای مقطع کارشناسی یا ارشد و دکتری، موضوع بورسیه و فاند تحصیلی است. تعداد بورسیه‌هایی که به مقطع کارشناسی تعلق می‌گیرند، بسیار کمتر از بورسیه‌های مقطع کارشناسی ارشد و دکتری است.
بنابراین برای کسانی که قصد گرفتن بورسیه را دارند، بهترین زمان مهاجرت تحصیلی بعد از اتمام تحصیلات کارشناسی است.
در یک نگاه
به‌طور کلی نمی‌توان یک نسخه ثابت برای همه افراد پیچید و به‌صورت قطعی گفت که بهترین زمان برای مهاجرت تحصیلی چه زمانی است.
هرکسی باید باتوجه به عوامل مختلفی مثل شرایط سنی، شرایط روحی و احساسی، شرایط خانوادگی، شرایط مالی، تصمیمش مبنی بر برگشتن به کشور یا ماندن در کشور خارجی و… سبک‌وسنگین کند تا بهترین زمان برای مهاجرت تحصیلی را انتخاب کند؛ انتخابی که برای یک نفر مناسب است، ممکن است برای شخصی دیگر شرایط خوبی ایجاد نکند و برعکس.
