کانادا و آمریکا دو گزینه موردعلاقه دانشجویان برای ادامه تحصیل و مهاجرت تحصیلی هستند؛ به‌ویژه برای دانشجویان ایرانی. طبق آمار سایت statista.com در سال تحصیلی ۲۰۲۱-۲۰۲۲ حدود ۹۴۸۵۱۹ دانشجوی بین‌المللی به آمریکا مهاجرت کرده‌اند و این مقدار در سال ۲۰۲۲ برای کانادا ۵۵۰ هزار نفر بوده است. در ادامه با مطلب مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا با ما همراه باشید تا بیشتر با تفاوت‌های بین این دو کشور در رابطه با مهاجرت تحصیلی آشنا شوید.
مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا از نظر اعتبار دانشگاه و مدارک
دانشجویان بین‌المللی، هم در کانادا و هم در آمریکا به دانشگاه‌ها و منابعی عالی دسترسی دارند. هرچند برخی موارد هست که تفاوت‌هایی بین دو کشور ایجاد می‌کند و باید هنگام انتخاب، آن‌ها را درنظر بگیرید.
یکی از این موارد رتبه‌بندی دانشگاه‌هاست. منابعی مثل QS که مرجع معتبری برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها به‌حساب می‌آیند، عواملی مثل تعداد دانشجویان، وجهه آکادمیک و کاری و… را مدنظر قرار می‌دهند.
اگر به‌دنبال دانشگاه‌های برتری هستید که تحقیقات را در اولویت قرار می‌دهند، در آمریکا شانس بیشتری خواهید داست. آمریکا منزل‌گاه بیشترین تعداد دانشگاه‌های رتبه برتر درکل دنیا به‌شمار می‌آید؛ هرچند که استانداردهای تدریس در کانادا و آمریکا مشابه است.
اگر موضوع تحقیقات در اولویت شما نیست، تحصیل در کانادا یا آمریکا ازنظر رتبه و اعتبار تفاوت چندانی برای شما نخواهد داشت. به‌طور کلی در آمریکا ۲۹ دانشگاه وجود دارد که درمیان ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار دارند؛ درحالی‌که این تعداد برای کانادا ۲ عدد است.
مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا از نظر اخذ پذیرش و ویزا
یکی از مهم‌ترین نکات در گرفتن ویزای تحصیلی آمریکا، روند دشوار آن است. دپارتمان وزارت داخلی، لایحه‌ای را ارائه داده که طی آن دانشجویان بین‌المللی آمریکا باید هرسال ویزای تحصیلی خود را تمدید کنند. درمقابل، دولت کانادا دانشجویان بین‌المللی را به اقامت طولانی‌مدت در این کشور تشویق می‌کند.
سیستم اپلای برای ویزا در آمریکا دارای روند طولانی و پیچیده بوده و نیازمند رسیدگی و انتظار زیاد است. درعوض، روند دریافت ویزا در کانادا آسان‌تر و کوتاه‌تر بوده و دریافت مجوز تحصیلی برای دانشجویان بین‌المللی سهل‌تر است.
روند اعطای مجوز تحصیلی در کانادا حدودا سه هفته است؛ اما در آمریکا این روند بیشتر طول می‌کشد.
برای دانشجویان بین‌المللی نرخ ریجکت ویزای تحصیلی در آمریکا ۲۰ الی ۳۰ درصد بوده و این مقدار برای کانادا بیشتر و حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد است.
این یعنی به‌طور کلی درخواست ویزای تحصیلی دانشجویان بین‌المللی توسط کانادا بیشتر رد شده است؛ اما این نرخ برای دانشجویان ایرانی تقریبا به‌نفع کانادا بوده و به‌خاطر سیاست‌های موجود در آمریکا، مهاجرت به این کشور سخت‌تر از کاناداست.
مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا از نظر شهریه دانشگاه
شهریه دانشگاه عامل مهمی در انتخاب کشور، شهر و دانشگاه برای دانشجویان است. در کانادا و آمریکا دانشجویان بین‌المللی درمقایسه با دانشجویان همان کشور باید شهریه بیشتری را به دانشگاه بپردازند. شهریه تحصیل در کانادا یا آمریکا باتوجه به دانشگاه، مقطع تحصیلی و رشته ثبت‌نامی تفاوت‌های زیادی باهم دارند.
شهریه دانشگاه‌های کانادا در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۲ برای مقطع کارشناسی، حدود ۲۶۵۰۰ دلار بوده و برای مقطع کارشناسی ارشد هم حدود ۱۵۶۵۰ دلار؛ این مقدار برای رشته‌های پزشکی بیشتر است.
در آمریکا دانشگاه‌های خصوصی شهریه بیشتری نسبت به دولتی‌ها دریافت می‌کنند. دانشجویی که در مقطع کارشناسی در یک دانشگاه غیرانتفاعی خصوصی درس می‌خواند، باید بین ۳۵ الی ۶۰ هزار دلار شهریه پرداخت کند؛ درحالی‌که این مقدار برای دانشگاه‌های دولتی، مقداری بین ۸ هزار تا ۳۰ هزار دلار تمام می‌شود. به‌یاد داشته باشید که شهریه دانشگاه‌ها در ایالات مختلف، متفاوت است.
با همه این تفاسیر اگر محدودیت بودجه دارید و می‌خواهید بین دانشگاه‌های کانادا و آمریکا انتخاب کنید، باید به‌خوبی تحقیق کنید و دانشگاهی متناسب با بودجه خود برگزینید.
مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا از نظر شرایط زندگی
علاوه بر شهریه دانشگاه، عامل بسیاری مهم دیگری هم وجود دارد به‌نام هزینه‌های زندگی. در هردو کشور هزینه‌های زندگی برای دانشجویان بین‌المللی به مسائل مختلفی بستگی دارد؛ مثل ایالت محل زندگی؛ اینکه قصد دارید در خوابگاه زندگی کنید یا نه و اینکه زندگی شخصی خودتان چه‌مقدار هزینه دربرخواهد داشت.
هم در آمریکا و هم در کانادا، زندگی و تحصیل در شهرهای کم‌جمعیت‌تری مثل شربروک (Sherbrook) یا کلارکز‌دیل (Clarksdale) هزینه کمتری نسبت به زندگی در شهرهای بزرگی مثل ونکوور (Vancouver) یا نیویورک (New York City) دارد.
متوسط هزینه زندگی برای یک دانشجوی بین‌المللی در آمریکا بین ۱۰ الی ۱۸ هزار دلار بوده و برای هر دانشجو فرق می‌کند. ازطرف دیگر یک دانشجوی بین‌المللی در کانادا مبلغی بین ۱۹ الی ۳۱ هزار دلار باید هزینه کند.
یکی از مهم‌ترین موارد مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا مبحث امنیت است که هر فردی، چه دانشجو و چه غیردانشجو، قبل از مهاجرت به یکی از این دو کشور باید آن را مدنظر قرار دهد. ازنظر امنیت، کانادا انتخاب بهتری است.
نرخ جرم و جنایت در کانادا ۴۱.۸۹ درصد است؛ درصورتی‌که این نرخ در آمریکا برابر است با ۴۷.۷۰ درصد. هرچند شاخص کیفیت زندگی در آمریکا و کانادا تفاوت چندانی باهم ندارد و آمریکا با ۱۶۳.۶۰ کمی از کانادا با شاخص ۱۵۷.۲۵ جلوتر است.
از آن‌جا که آب‌وهوای کشورهای قاره آمریکا عموما با آب‌وهوای کشور ما تفاوت‌های زیادی دارد، بهتر است قبل از انتخاب تحصیل در کانادا یا آمریکا، خوب تحقیق کرده و شهری را انتخاب کنید که با حال‌وهوای شما سازگاری بیشتری داشته باشد.
آمریکا به‌خاطر وسعت زیادش مناطق آب‌وهوایی بسیار متفاوتی دارد؛ از آب‌وهوای سرد و مرطوب گرفته در آلاسکا گرفته تا گرم و خشک در کالیفرنیا. درعوض، کانادا آب‌وهوای یک‌دست‌تری داشته و تغییرات فصلی کمتری در آن ایجاد می‌شود.
اگر با آب‌وهوای نسبتا سرد سازگار هستید، می‌توانید مناطقی را در کانادا پیدا کنید که آب‌وهوای بسیار خوشایند و زمستان‌هایی جذاب دارد. اگر به‌هیچ‌وجه نمی‌توانید سرما را تحمل کنید، بهتر است مناطقی از آمریکا را انتخاب کنید که همیشه آفتابی هستند.
یکی از مهم‌ترین مسائلی که ایرانی‌ها برای آن ارزش قائل هستند، فرهنگ و آداب اجتماعی است؛ بنابراین دانستن شرایط فرهنگی کشورها و نحوه برخورد مردم آن‌ها اهمیت زیادی دارد.
بنابر شاخص پذیرش مهاجر گالوپ (Gallup’s Migrant Acceptance Index) یا همان MAI کانادا در رده اول پذیرنده‌ترین کشورها نسبت به مهاجران قرار دارد.
تحقیقات نشان می‌دهد که از شروع همه‌گیری جهانی کرونا کانادایی‌ها بیشتر از هر کشور دیگری پذیرنده تازه‌واردها به کشورشان بوده‌اند. درمقابل، سیاست‌های آمریکا باعث شده که این کشور و مردمش رفتار نسبتا غیردوستانه‌ای نسبت به مهاجران داشته باشند. تعداد دانشجویان بین‌المللی هم در آمریکا از سال ۲۰۱۹ با نرخ بسیار کمی درحال رشد است.
این آمارها نشان می‌دهد که دانشجویان بین‌المللی به‌تدریج کانادا را به ایالات متحده آمریکا ترجیح می‌دهند؛ که دلیلش می‌تواند همین سیاست‌های دولت کانادا باشد که دانشجویان را به‌خود جذب می‌کند.
تعداد دانشجویان بین‌الملی در کانادا از ۱۲۲۷۰۰ نفر در سال ۲۰۰۰ به ۶۴۲۵۰۰ نفر در سال ۲۰۱۹ رسیده است. گزارش آماری کانادا نشان می‌دهد که هر شش نفر از ۱۰ دانشجوی بین‌المللی که پس از فارغ‌التحصیلی در این کشور مشغول کار شده‌اند، طی ۱۰ سال بعد از دریافت مجوز تحصیلی، مقیم دائمی این کشور شده‌اند.
وقتی به بزرگ‌ترین تفاوت بین کانادا و آمریکا فکر می‌کنیم، یکی از بزرگ‌ترین مسائلی که به ذهن می‌رسد، وضعیت خدمات سلامت و درمان است.
از آن‌جا که خدمات درمانی در کانادا در هر ایالت به‌طور جداگانه مدیریت می‌شود، تفاوت‌هایی در هرکدام از آن‌ها وجود دارد. در تمامی ایالات کانادا خدمات اجتماعی درمانی برای ساکنان موقتی مثل دانشجویان بین‌المللی ارائه نمی‌شود. در این‌صورت این دانشجوها می‌توانند از برنامه بیمه دانشگاه خود یا یکی از ارائه‌‌دهنگان بیمه خصوصی که هزینه کمی دارد، استفاده کنند.
در آمریکا بسیاری از دانشگاه‌ها از دانشجویان می‌خواهند که مدارک بیمه سلامت درمانی خود را ارائه دهند، بنابراین دانشجوها باید حق بیمه زیادی را برای خدمات سلامت درمانی خود پرداخت کنند.
مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا از نظر بازار کار
در مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا به این نتیجه می‌رسیم که هردو کشور برای دانشجویان بین‌المللی که می‌خواهند درکنار تحصیلشان کار پاره‌وقت انجام بدهند، مناسب است؛ هرچند آمریکا قوانین سفت‌وسخت‌تری درباره مکان، زمان، دلیل و چگونگی کار کردن دانشجویان بین‌المللی نسبت به کانادا دارد.
شما در آمریکا به‌عنوان یک دانشجوی بین‌المللی، تنها اجازه دارید که درطول سال اول تحصیلی خود در پردیس دانشکده کار کنید. بعد از سال اول، اگر بخواهید خارج از پردیس دانشگاه کار کنید، دو گزینه پیش‌روی شما قرار دارد:
- برنامه کارآموزی تحصیلی (Curricular Practical Training) یا همان CPT
- برنامه کارآموزی اختیاری (Optional Practical Training) یا همان OPT
در هردو گزینه، شما باید در حوزه تحصیلی خود کار کنید. درضمن باید شرایط هرکدام از این برنامه‌ها را داشته باشید.
در آمریکا دانشجویان می‌توانند تا ۱۲ ماه بعد از فارغ‌التحصیلی ازطریق مجوز Post-completion یا همان OPT کار کنند. هرچند طول مدت OPT به این بستگی دارد که درهنگام تحصیل در آمریکا CPT را کار کرده‌اید و/یا OPT را. دربلندمدت شما نیاز به حمایت (اسپانسری) یک کارفرما دارید تا بتوانید ویزای کاری دریافت کنید.
ازطرفی در کانادا، بسته به مجوز تحصیلی که دارید، می‌توانید بدون نیاز به ویزای کاری، چه درون پردیس و چه خارج از آن کار کنید. کار پاره‌وقت در کانادا درهنگام تحصیل و برگزاری کلاس‌ها، نهایتا ۲۰ ساعت در هفته خواهد بود.
فرصت‌های کاری طی برنامه‌های کانادایی هم برای دانشجویان در کانادا مهیاست و به‌عنوان بخشی از تجربه کاری دانشجویان در برنامه تحصیلی آن‌ها محسوب می‌شود. معمولا خود دانشگاه‌ها در پیدا کردن چنین فرصت‌های شغلی در حوزه تحصیلی مرتبط به دانشجویان کمک می‌کنند.
دانشجویان کانادایی در کانادا اجازه دارند که تا سه سال بعد از فارغ‌التحصیلی با مجوز کاری بعد از فارغ‌التحصیلی (PGWP) کار کنند.
بالاخره تحصیل در کانادا بهتر است یا آمریکا؟
قبل از هرگونه اقدامی مبنی بر تصمیم مقصد نهایی مهاجرت تحصیلی خود، ابتدا به‌دقت به مقایسه تحصیل در کانادا و آمریکا بپردازید و تمامی جوانب را به‌خوبی بررسی کنید. ترجیحات، اولویت‌ها، علایق و اهداف خود را برروی یک کاغذ فهرست کنید و ازطرفی مزایا و معایب هرکدام از کشورها را هم سبک‌وسنگین کرده و برمبنای همین موارد انتخاب نهایی را انجام دهید.
مثلا اگر آموزش عالی با هزینه کمتر در اولویت شماست و می‌خواهید در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا تحصیل کنید، احتمالا کانادا انتخاب بهتری برای شما خواهد بود؛ یااینکه آمریکا بیشتر مناسب افرادی است که آموزشی در سطح جهانی می‌خواهند و شرایط زندگی راحت و فرصت‌های شغلی بی‌شمار برای آن‌ها مهم بوده و می‌توانند هزینه‌های بیشتری را صرف تحصیل و زندگی خود کنند.
